Қазақстан Республикасының
Ұлттық баскетбол федерациясы

ЖБК Тигры Астаныдың бас жаттықтырушысы  Виталий Стребковпен сұхбат

04.10.2017    Оқылғаны: 1280
Жаңа ойын маусымының қарсаңында, біз ЖБК Тигры Астаныдың бас жаттықтырушысы  Виталий Стребковпен сұхбат алған болатынбыз.
НФБ:  Виталий Владимирович, қазіргі сәтте Сіз "Тигры Астаны" әйелдер баскетбол клубының жаттықтырушысы болып табыласыз. Алда жаңа маусым күтіп тұр. Маусымның қарсаңында Сіздің алдыңызға қойған міндеттер мен мақсаттарығыз қандай?
Виталий Стребков: Мен жұмыс істейтін барлық командалардағы мақсат пен міндет ол қарапайым: біздің қазақстандық ойыншыларды дамыту және әрбір ойында жеңіске жету. Әрине, мұның бәрі құлаққа жай ғана естіледі  - бірақ іске асыру әлдеқайда қиынырақ. Сонымен қатар, біз алдымызға әрдайым дәл осындай міндеттерді қоямыз.
- Бұрын Сіз ерлер командаларын жаттықтырдыңыз. Сіздің ойыңызша, ұлдармен және қыздармен жұмыс істеу ерекшелігінде айырмашылық бар ма? Сіздің 3 жыл бұрынғы сұхбатыңыздың біреуінде Сіз әйелдер командасымен жұмыс жасаудан алшақ жүретіндігіңізді айтып өткенсіз.
- Кінәлімін, ондай сөздер айттым, бас тарпаймын. (күледі) Дегенмен, өмірде күтпеген жағдайлар болады, сондықтан осылай болды. Бірақ бастысы - мен баскетболда қалдым, өзімнің сүйікті ісіммен айналысып жүрмін, дәл бұрынғыдай,  баскетболмен айналысқаннан үлкен ләззыт аламын, тек қазір қыздарды дайындаймын. Ерекшелікке тоқтайтын болсам, білесіз бе, жоғарғы деңгейдегі заманауи баскетболда қандай да бір алпауыт өзгерістер бар деп мен ойламаймын.
Негіз болатын техника ерлер мен әйелдерде дерлік бірдей. Қыздар замануи баскетболда көптеген техникалық элементтерді ерлер сияқты деңгейде орындауға қабілетті. Әрине, физикалық мүмкіндіктерден қашып құтыла алмайсың, және де феминисткалар маған тас лақтырмас, егер қыздар еркектерден аздап осал болып келеді десем.
Бұл тактикаға да қатысты. Замануи баскетбол, менің ойымша, әйелдер мен ерлер тактикасында қағидалы өзгешеліктерге ие емес. Бұл қыздарда спецификалық тұрғада көбірек кездеседі: кей жағдайда сөздерді таңдауға тура келеді. Егер жігіттерге мен ойымдағының бәрін айтқан болсам, ал қыздарға келгенде өзімді ұстаймын. Бұрын мен өзімнің көңіл толағандығымды «ұлы» сөздермен жеткізсем, қазір серб тілінде айтамын. Бірақ, қыздар сербше түсіне бастады. Маған енді басқа тілге өту керек шығар. Мүмкін итальяншаға.
- Сіздің қамқорыңыздағылармен жұмыс істеуде жаттықтырушы ретінде өзіндік икем мен ерекшеліктеріңіз бар ма? Не нәрсеге үлкен күш саласыз?
-  Мен қандай да бір ерекше жаттықтырушымын, менің философиям, әдістемем заманауи баскетболда қандай да бір алпауыт түрде басқа жаттықтырушылардын айырықшаланады деп ойламаймын. Ал сұрақтың екінші жартысы бойынша...Оған бір-екі сөзбен жауап беру қиын. Екі аспекті бар... Біздің баскетболда үлкен мәселелені көремін: әйелдер ғана емесе, сондай-ақ ерлер баскетболында да. Балалық шақты біз жеткілікті деңгейде баскетбол білімін біз ала алмаймыз. Мұнымен мен балалардың жаттықтырушыларына ешқандай да сөз тигізгім келіп тұрған жоқ. Олардың жұмысы өте қиын, өте  спецификалық жағдайларда: қаражат, ойын залдары жетіспейді және тағы басқа. Бірақ факті факті болып қалады: біздің ойыншылардың техникалық қамтамасыз етілуі жеткіліксіз. Бұл бірінші аспект, оған қатысты біз көп жұмыс жасап жатырмыз, біршама уақыт бөлеміз.
Екінші аспект - бұл психология. Білесіздер ме, қазақстандық баскетболдағы ұзақ жылдар бойғы жұмысымда мен бір сұраққа жауап таба алмай келемін: неге біздің баскетболшылар өздеріне сондай сенімді. Мен жұмсақ түрде айтқым келеді. Осы тақырыпқа көп ойландым да мынандай қорытындыға келдім, біздің бүкіл жүйе мынады: балалар кішкентай жастарынан бастап өз жаттықтырушыларымен бірге үлкен қысымды басынан кешеді. Нәтиже алу жолындағы қысым. Әдетте, жаттықтырушылық қызметті бағалаудың басты  критерийі, тіпті ең төменге деңгейде, балалардағы дәл қазіргі нәтиже. Сондықтан, үнемі қысымның астында жүріп, жаттықтырушылар балаларға қатысты өздерін қызуқанды ұстайды. Бұл, менің ойымша жол берілмейтін жайт. Бала бабалық жасында мұндай қысымды басынан кешпеуі керек. Сонымен қатар балалар жаттықтырушылары да.
Мен жуырда кейбір елдерде балалар белгілі бір жасқа дейін шот санамай ойнайтындығын біліп, таң қалдым. Осы тақырыпқа ұзақ ойландым да, қазір қорытындыға келдім, мұның өзінде оңтайлы бір түйін бар. Балалардың бойында өзіне деген сенімділік тәрбиеленетін әдістердің бірі шығар. Сондықтан, осы екі аспектіге: техникаға және психологияға – біз көп назар бөлуге тырысамыз. Жасай алып келеміз бе? Әзірге жоқ. Дегенмен, үмітімді жоғалтпаймын.
- Сіз БК "Астана"-ны және "Тигр"-ды да (бұрын - ерлер командасын, ал қазір әйелдер командасын), және ұлттық құраманы жаттықтырдыңыз. Сізге қайсында жұмыс істеген көбірек ұнады?
- (күледі) Маған өте қиын сұрақ. Жауабын білмейтіндігім үшін емес. Әрине білемін. Өзімнің жауабыммен өте құрметке лайық адамдарды ренжітіп аламын деп қорқамын. Тек айтарым... Үлкен жолды бірге өткен ойыншыларға, өз ріптестеріме, жаттықтырушыларға, басқарушыларға алғысымды білдіремін. Ең төменнен бастап, белгілі нәтижелер көрсеттік бірге. Осы адамдар менің жүрегімде мәңгілік қалады. Ал сіздің сұрағыңыщға қатысты: жауап бермей-ақ қоюыма рұқсат беріңіз.
- Сіздің ойыңызша Қазақстанның ұлттық құрамаларының қазіргі таңдағы деңгейі қандай?
- Мен әйелдер баскетболында жұмыс істеп жүргеніме бір жыл ғана болды, сондықтан.. .Қандай да бір ақыл-қорытынды жасауға менің тәжірибем мен білімім жеткіліксіз шығар. Егер біздің сөз сөйлеуіміз бойынша талқылайтын болсақ ("Тигры" жәйінда айтамын) Шығыс-еуропалық Лигада былтырғы маусымда (біздің командада көптеген ойыншылар – бұл құраманың ойыншылары), біз Еуропадан қатты қалып келеміз. Мұның себебі алдында айтып кеткен жайттар. Азиаттық деңгейге қатысты айтатын болсам: біздің қыздар  Азия Чемпионатында "Б" дивизионында екінші орын алды, ақтық мәреде үндістерге орын берді, мұнда да жеткілікті түрде матч барысында сенімді түрде жеңе келген. Бұл жерде тағы біздің психологиямыз сыр берді. Әзірше біз бұдан ешқайда кете алмаймыз.
Қысқаша, менің ойым: Азияда қазір бізден айтарлықтай озып отырған 6 құрама бар. Бұл Австралия, Жаңа Зеландия, Қытай, Корея, Жапония, Тайвань. Біз ең алдымен психология мәселесін шешкенде, бірінші кезекте Тайваньға жете аламы. Мен атамаған қалған командаларды біз класс бойынша озып келеміз. Бізде мындай мәселе: бізге бірінші алтылыққа жету қиын, дегенмен қалған командалардан біршама асып түсеміз.
Енді ерлер баскетболы жайында. Бұл мен үшін жаныма бататын сұрақ. Соңғы азия чемпионаттарының нәтижелері  өз өзіне жауап беріп отыр. Мәселе алынған орындарда емес. Егер, мыспалға, қандай да бір турнирде  ЦСКА 16 командасы немесе 16 "Реал" жиналса, кез-келген жағдайда біреуі жеңеді, ал біреуі соңғы орын алады, бірақ барлық осы 16 команда бәсекеге қабілетті болады. Қазір бізде дәл солай: біз бәсекеге қабілетті болдық.
Азиаттық деңгейде болған кездер де болды, жоғары бағаландық және бізді тіпті ең болашағы зор құрамалардың бірі ретінде санады. Неге? Өйткені біздің көшбасшыларға сол уақытта 20-22 жас болды. Соңғы нәтижелер жағдайды айқындап отыр. Жаңа FIBA күнтізбесі – біздің құрама қарашадан бастап үй ойындарын ойнайтын болады деп қатты үміттенемін, бұл туралы бәрі білетін шығар – бірдеңе өзгереді. Ойыншылар да эмоционалды түрде өз көрермендеріне, өз еліне тамаша баскетболды көрсеткісі келетін шығар. Мүмкін, біздің федерация (қазір федерацияда жаңа басшылық) құрама үшін лайықты жағдай жасай алатын шығар. Бір сөзбен айтқанда: команда лайықты нәтиже көрсетеді деп үміттенемін.
- Болашақта жаттықтырушылық мансабыңызда қандай өзгерістерді күтесіз?
- Білесіз бе, көптеген қағаздар жазған, көптеген жобалар жасаған кездер болды менде. Мен: біздің баскетбол, жоқ дегенде азиаттық аренада бәсекеге қабілетті болғаны үшін не істеу керек және қалай істеу керек екендігін білемін деп ойладым. Бірақ, өкінішке орай, шынайылыққа келгенде, біздің өмірде көптеген нәрселер өзгереді. Сондықтан, мен қазір бүгінгі күнмен өмір сүремін. Білмеймін, мүмкін бұл дұрыс емес шығар, мүмкін дұрыс шығар. Мен жұмыс істеймін, одан қанағат аламын, алыс болашаққа көз сүзбеймін.
- Сізге қай рөлде болған ыңғайлы? Жаттықтырушының ба әлде ойыншының ба?
- Бұл сұраққа ешқашан ойланып көрмеппін, бірақ барлығының өз уақыты бар шығар. 20-25 жаста қандай да біреуді үлкен баскетболда жаттықтыра алмас едім, ал қазір, 50 ге келіп қалған кезімде, мен ойыншы бола алмаймын (жымияды) Дегенмен,кейде біздің баскетболды көріп отырғанда, ойыншы бола алатын сияқтымын. Егер гандболдағыдай шабуылда ауысуға болатын болса, ойнаушы едім. Бірақ бұлар әртүрлі қызмен салалары болғандықтан, жауап беруге қиналып тұрмын. Мен өзімді ойыншы ретінде де, жаттықтырушы ретінде де өте жайлы сезінемін.
- Жаттықтырушы болатын ой Сізге қашан келді?
- Мен ойыншы болып жүргенде, өзімді осы қызметке дайындадым және көптеген лайықты жаттықтырушылардың басшылығымен жұмыс істедім. Үнемі сол кісілерден бір нәрсені қарап, үйренуге тырысып жүрдім, сондықтан айтуға болады: мен осы қызметке өзімді жастайымнан дайындадым.
- Егер баскетбол болмаса, қандай спорт түрін таңдар едіңіз?
-  Футбол шығар.
-  Ата-анаңыз да спортпен байланысты болды ма?
- Жоқ, менің әке-шешемнің спортқа еш қатысы жоқ. Әкем – әскери қызметкер, ал анам өмір бойы балабақшада тәрбиеші болды.
- Сіздің ұлыңыз Иван – кәсіби баскетболшы. Сіздің ұлыңызда баскетболдан басқа таңдау болды ма?
-  Жоқ, болмады. Менің ойымша, біз жұбайымыз екеуіміз, басқа ата-аналар сияқты, баламыз білімді, алға қарай жетілген болып өскенін қаладық. Сондықтан оның балалық шағында музыкамен де, шетел тілдерімен, шығармашылықпен де айналысу болды, бірақ бір сәтте байқағаным, ол шынайы түрде ләззәтті баскетбол алаңынан алады екен. Сондықтан, жұбайыммен ұзақ дискуссия жасағаннан кейін, бала өзіне ұнамайтын іспен айналыспағаны дұрыс деген пікірімді қорғадым. Сондықтан, бұл таңдауды Иван өзі жасады. Біз оған еш жерде қысым жасамадық.
- "Астана" БК ВТБ-ның Біріңғай Лигасында ойнап келет жатқаннан бастап, "Астанада" "Нижний Новгород" БК-мен ойындар болды. "Нижний Новгород" үшін ойнатын ұлыңыз үшін жанкүйер боласыз ба әлде туған "Астанаға" ма?
- (күледі) Сіз провокаторсыз. Менің жұбайым, ұялмай, ашық түрде ұлына жанкүйер. Бұл ана үшін қалыпты құбылыс шығар. Мен "Астана" БК-да жұмыс істеген кезде, мен жанкүйер болмағанмын, мен жұмыс істедім және өз жұмысымды адал әрі сапалы атқаруға тырыстым. Қазір мен "Астана" БК-да жұмыс істемеймін және басқа біреуге жанкүйер болуға өзіме рұқсат бере аламын. Бұл менің кішкентай құпиям болып қалсын.
 
 

Біздің сайттағы жаңалықтарды оқып, қазақстандық баскетболға қатысты барлық шаралар туралы хабардар болыңыздар. Instagram, Facebook, Vkontakte әлеуметтік желілері мен YouTube арнамызға жазылыңыздар.


Подписывайтесь на нашу рассылку!