Шаим Қуанов: «Егер шымыр мінез болмаса, баскетболда жүрудің еш қажеті жоқ!»
21.09.2022 Оқылғаны: 969
Дереккөз: Баспасөз қызметі
Баскетболдан Қазақстанның ерлер Ұлттық құрамасы 2023 жылғы Әлем кубогының іріктеу кезеңіндегі күресті жалғастыруда. Біздің еліміздің бас баскетбол командасы бұрын соңды әлем чемпионатына шығуға бұлай жақын болған емес. «Дала қасқырлары» Әлем Кубогы-2023 іріктеу аясында қалған төрт матчтың біреуін жеңсе, әлемдік додаға жолдама алады. Осы орайда біз сіздерді Қазақстан құрамасының ойыншыларымен жақынырақ таныстыруды жалғастырамыз.
Шаим Қуанов - 1991 жылдың 28 шілдесінде Қостанай облысы, Қамысты ауданы, Қамысты ауылында дүниеге келген. Баскетболмен 10 жасынан бастап айналыса бастады. Алғашқы жаттықтырушысы Александр Геннадьевич Артюшихин. Облыстық және республикалық жарыстардың бірнеше дүркін чемпионы, ҚР Кубогының жүлдегері, Жоғары лиганың бірнеше дүркін чемпионы, Ұлттық лиганың жүлдегері. "Тобыл" БК (Қостанай қ.) және "Каспий" БК (Ақтау қ.) командаларында өнер көрсетті. Баскетболдан Қазақстан Республикасының спорт шебері.
- Шаим, неге алуан түрлі спорт түрлерінен ішінен таңдау баскетболға түсті?
- Мен өзім Қостанай облысының Лисаков қаласынанмын. Қамысты ауданында дүниеге келгем. 5-сыныптан бастап баскетболмен айналыса бастадым. Мен мектепте оқып жүрген кезімде бүкіл сыныбым баскетболмен айналысты. Біз бәріміз бір үйірмеге бардық. Айтпақшы, мен Лисаковск қаласындағы 3 мектепте білім алдым. Алайда баскетболмен айналысу үшін мен бір-неше мектептерді ауыстырдым. Нәтижесінде оқушы кезімде мен өз қаламның барлық мектептерінде оқып үлгердім. Тиісінше, менің баскетболмен айналысуға және осы спортта жетістікке жетуге деген үлкен тілегім болды. Бүкіл сынып үйірмеге барған кезде, бізден толық команда құралатын. Бұл 12-15 адам. Негізінде, үйірмеге бірге бара бастаған барлық сыныптастарым жаттығуды тастап, соңында, жалғыз қалдым. Баскетбол қатты ұнаттым. Сөйтіп, осы спорт түрінде қалуды шештім. Көріп отырғаныңыздай, мен әлі де баскетбол ойынын ойнауды жалғастырып келемін.
- Сіздің бойыңызда баскетболдың іргетасын кім қалады?
- Менің алғашқы жаттықтырушым және осы спорт түріне деген сүйіспеншілігімді оятқан Александр Геннадьевич Артюшихин болды. Қазір ол төрешілер алқасында жұмыс істейді. Қазақстан баскетболының бас төрешісі, -десем артық айтпағаным. Мен оны тек балалар арасындағы ең үздік жаттықтырушы ғана емес, ересектер баскетболында да жақсы нәтиже көрсететініне сенімдімін. Ол маған баскетболды жан-жақты түсіндірді. Осы күнге дейін біз онымен тығыс байланыстамыз. Қандай да бір сұрақтарым болса сұраймын, кейде ол маған кездесулерде, ойындарда қалай жақсы ойнауға, не істеуге, алаңды дұрыс көруге кеңес береді. Яғни, бұл жаттықтырушы маған көп уақытын жұмсады. Менің баскетболға деген сүйіспеншілігімді оятты. Маған инвестиция салған тағы бір адамды атап өткім келеді. Бұл Владимир Геннадьевич Бойков. Ол меценат, демеуші. Қостанай облысында, атап айтқанда Лисаковскідегі баскетболды көтерді. Жыл сайын 90-шы жылдардан бастап, 20 жыл қатарынан менің туған қаламда әйгілі турнир өткізілетін. Оны Қазақстанның барлық баскетболшылары әлі күнге дейін естерінде сақтап жүрген шығар. "Арай" Кубогы. Оны Владимир Геннадьевич ұйымдастыратын. Ол кезде қалаға 600-800-ге дейін адам келетін. Барлығы баскетболшылар. 10 күн бойы әр түрлі жастағы ойыншылар арасында тартысқа толы ойындар өтетін. Жыл сайын "Арай" зауытының кубогы кезінде біздің қаланы баскетболшылар жаулап алатын. Барлық қонақ үйлер, пәтерлер бос болмайтын. Ресейден, Қазақстаннан көптеген командалар келетін. Бұл жазғы турнир еді. Бұл үшін Владимир Геннадьевич Бойковқа көп рахмет айтқым келеді. Шынында да ол Лисаковскідегі баскетбол деңгейін көтеріп, Қостанай баскетболының дамуына үлкен үлес қосты. Осы екі адамға алғысым шексіз! Сіздерге -Қазақстан Республикасының Ұлттық баскетбол Федерациясына ойншыларға жасалған жағдайлар үшін жеке алғысымды білдіремін! Жаттықтырушылар құрамының жұмысына рахмет. Сондай-ақ демеушілер мен баскетбол ойынының жанкүйерлеріне алғыс айтамын! 25 тамызда елордамызда Қытай құрамасына қарсы өткен соңғы ойынымызда сіздер бізге үлкен қолдау көрсеттіңіздер, біз оны бүкіл командамызбен сезіндік.
- Баскетбол сіздің өміріңізде қандай рөл атқарды?
- Ол менің өмірімде ерекше орын алады. Білесіз бе, баскетбол ең алдымен менің мінезімді тәрбиеледі. Алға ұмтылуды үйретті. Баскетбол менің өмірімнің ажырамас бөлігі, онсыз мен өмір сүре алмаймын. Демалыс күндері мен үнемі ойындарды көремін, жұмыс күндері жаттығып, дағдыларымды дамытамын. Баскетболды тастамауға және осымен тоқтап қалмауға тырысып жатырмын!
- Алдыңа қандай мақсаттар қоясыз?
- Клубтық деңгейде де, ұлттық құрама ойыншысы ретінде де жетістікке жету. Мен әрқашан финалға жетуді, ең жоғары марапаттарға ие болуды мақсат етемін. Ең бастысы - командаға кез-келген позицияда үлкен жетістік әкелуді мақсат етемін!
- Сіз кімді үлгі тұтасыз?
- Менің ата-анам. Әкем мен анам. Олар ұзақ жылдар бойы мектепте ұстаздық етті. Қалада оларды көбі жақын таниды. Өйткені олар көптеген шәкірт тәрбиеледі. Олар туралы көп адамдар жылы ілтипат білдіріп жатады. Сондықтан олар мен үшін әрқашан үлгі болып қала береді.
- Кәсіби мансапта алғашқы қадамдарын енді ғана жасап жатқан баскетболшылардың жас буынына қандай кеңес бересіз?
- Мен баскетболшылардың жас буынына алдыға қарай көбірек ұмтылуды айтар едім. Ең бастысы балалық шақтан мінезді дамыту керек. Егер шымыр мінез болмаса, онсыз баскетболда жүрудің қажеті жоқ екеніне сенімдімін. Бізге мінез бен алға ұмтылыс, үнемі дамып отыру керек. Күн сайын, сағат сайын баскетболды қараңыздар. Өз өзіңді жетілдіріп отыру қажет. Жаттықтырушылардан кеңес сұрауға қорықпаңыздар. Сонда ғана қарқынды даму болады.
- Бүгінгі таңда еліміздегі баскетболдың жағдайын қалай бағалайсыз?
- Қазіргі таңда Қазақстанда баскетболдың жағдайы жаман емес. Бірақ менің ойымша, барлық спорт түрлері, атап айтқанда баскетбол да жандануды қажет етеді. Егер біз бәріміз жақсы жұмыс істейтін болсақ, біздің елде баскетболдың танымалдығы одан әрі артады. Сондай-ақ, ойыншылардың деңгейі де көтеріледі. Ең алдымен, жақсы инфрақұрылым болғанын қалаймын. Бұл клубтарға арналған залдар. Клубтардың қосалқы командалары. Бірақ біз бәрі қаржыландыруға келіп тірелетінің білеміз. Бәріміз бірдей өсіп, дамуымыз үшін барлық өңірлерде қаржыландырудың бірдей болғанын қалаймын. Әрине, мен негізінен жергілікті ойыншыларға назар аударғанын қалаймын. Бірақ легионерлерсіз болмайды. Олардың арқасында біздің елімізде баскетбол деңгейі артып келеді. Легионерлер келген кезде біздің ойындарға жанкүйерлер тарапынан да, еліміздің басқа да баскетболшылары тарапынан да үлкен қызығушылық пайда болады. Біз олардан әлдеқайда үздік болуға тырысамыз! Сондықтан мұнда бәрі өзара байланысты.
- Қараша айында Австралия мен Жапонияға қарсы өтетін екі ойынға дайындық қалай?
- Бұл ойындарда ең бастысы бізге жеңіс керек. Басқа амал жоқ! Бізде 4 ойын қалды, олардың кем дегенде 1-2 ұтып алуымыз керек. Тиісінше, артқа шегінерге жол жоқ, тек алға қарай ұмтылуымыз қажет. Жеңіс ауадай қажет. Менің ойымша, бұл ойлар бүкіл командада мен бапкерлер құрамы да, Федерацияны да мазалап жүр. Біз әлем чемпионатына қатыса аламыз, бұған дейін біз оған соншалықты жақын болған емеспіз. Біз команда ретінде жанкүйерлерімізді жеңіспен қуанту үшін бар күшімізді саламыз.
Ұлттық баскетбол федерациясының атынан Шаим Қуановқа сұхбаты үшін үлкен алғысымызды білдіреміз! Сізге мықты денсаулық тілейміз. Бізді жетістіктеріңізбен қуанта беріңіздер!
Ұлттық құрамаға көрсеткен қолдауы мен көмегі үшін ҚР мәдениет және спорт министрлігіне, Спорт және дене шынықтыру істері комитетінің спортты дамыту дирекциясына, Ұлттық Олимпиада комитетіне, "Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қорына, "Sport Qory" туризм және спорт индустриясын қолдау қорына, Нұр-Сұлтан қаласының әкімдігіне алғысымызды білдіреміз.
Біздің сайттағы жаңалықтарды оқып, қазақстандық баскетболға қатысты барлық шаралар туралы хабардар болыңыздар. Instagram, Facebook, Vkontakte әлеуметтік желілері мен YouTube арнамызға жазылыңыздар.
Шаим Қуанов - 1991 жылдың 28 шілдесінде Қостанай облысы, Қамысты ауданы, Қамысты ауылында дүниеге келген. Баскетболмен 10 жасынан бастап айналыса бастады. Алғашқы жаттықтырушысы Александр Геннадьевич Артюшихин. Облыстық және республикалық жарыстардың бірнеше дүркін чемпионы, ҚР Кубогының жүлдегері, Жоғары лиганың бірнеше дүркін чемпионы, Ұлттық лиганың жүлдегері. "Тобыл" БК (Қостанай қ.) және "Каспий" БК (Ақтау қ.) командаларында өнер көрсетті. Баскетболдан Қазақстан Республикасының спорт шебері.
- Шаим, неге алуан түрлі спорт түрлерінен ішінен таңдау баскетболға түсті?
- Мен өзім Қостанай облысының Лисаков қаласынанмын. Қамысты ауданында дүниеге келгем. 5-сыныптан бастап баскетболмен айналыса бастадым. Мен мектепте оқып жүрген кезімде бүкіл сыныбым баскетболмен айналысты. Біз бәріміз бір үйірмеге бардық. Айтпақшы, мен Лисаковск қаласындағы 3 мектепте білім алдым. Алайда баскетболмен айналысу үшін мен бір-неше мектептерді ауыстырдым. Нәтижесінде оқушы кезімде мен өз қаламның барлық мектептерінде оқып үлгердім. Тиісінше, менің баскетболмен айналысуға және осы спортта жетістікке жетуге деген үлкен тілегім болды. Бүкіл сынып үйірмеге барған кезде, бізден толық команда құралатын. Бұл 12-15 адам. Негізінде, үйірмеге бірге бара бастаған барлық сыныптастарым жаттығуды тастап, соңында, жалғыз қалдым. Баскетбол қатты ұнаттым. Сөйтіп, осы спорт түрінде қалуды шештім. Көріп отырғаныңыздай, мен әлі де баскетбол ойынын ойнауды жалғастырып келемін.
- Сіздің бойыңызда баскетболдың іргетасын кім қалады?
- Менің алғашқы жаттықтырушым және осы спорт түріне деген сүйіспеншілігімді оятқан Александр Геннадьевич Артюшихин болды. Қазір ол төрешілер алқасында жұмыс істейді. Қазақстан баскетболының бас төрешісі, -десем артық айтпағаным. Мен оны тек балалар арасындағы ең үздік жаттықтырушы ғана емес, ересектер баскетболында да жақсы нәтиже көрсететініне сенімдімін. Ол маған баскетболды жан-жақты түсіндірді. Осы күнге дейін біз онымен тығыс байланыстамыз. Қандай да бір сұрақтарым болса сұраймын, кейде ол маған кездесулерде, ойындарда қалай жақсы ойнауға, не істеуге, алаңды дұрыс көруге кеңес береді. Яғни, бұл жаттықтырушы маған көп уақытын жұмсады. Менің баскетболға деген сүйіспеншілігімді оятты. Маған инвестиция салған тағы бір адамды атап өткім келеді. Бұл Владимир Геннадьевич Бойков. Ол меценат, демеуші. Қостанай облысында, атап айтқанда Лисаковскідегі баскетболды көтерді. Жыл сайын 90-шы жылдардан бастап, 20 жыл қатарынан менің туған қаламда әйгілі турнир өткізілетін. Оны Қазақстанның барлық баскетболшылары әлі күнге дейін естерінде сақтап жүрген шығар. "Арай" Кубогы. Оны Владимир Геннадьевич ұйымдастыратын. Ол кезде қалаға 600-800-ге дейін адам келетін. Барлығы баскетболшылар. 10 күн бойы әр түрлі жастағы ойыншылар арасында тартысқа толы ойындар өтетін. Жыл сайын "Арай" зауытының кубогы кезінде біздің қаланы баскетболшылар жаулап алатын. Барлық қонақ үйлер, пәтерлер бос болмайтын. Ресейден, Қазақстаннан көптеген командалар келетін. Бұл жазғы турнир еді. Бұл үшін Владимир Геннадьевич Бойковқа көп рахмет айтқым келеді. Шынында да ол Лисаковскідегі баскетбол деңгейін көтеріп, Қостанай баскетболының дамуына үлкен үлес қосты. Осы екі адамға алғысым шексіз! Сіздерге -Қазақстан Республикасының Ұлттық баскетбол Федерациясына ойншыларға жасалған жағдайлар үшін жеке алғысымды білдіремін! Жаттықтырушылар құрамының жұмысына рахмет. Сондай-ақ демеушілер мен баскетбол ойынының жанкүйерлеріне алғыс айтамын! 25 тамызда елордамызда Қытай құрамасына қарсы өткен соңғы ойынымызда сіздер бізге үлкен қолдау көрсеттіңіздер, біз оны бүкіл командамызбен сезіндік.
- Баскетбол сіздің өміріңізде қандай рөл атқарды?
- Ол менің өмірімде ерекше орын алады. Білесіз бе, баскетбол ең алдымен менің мінезімді тәрбиеледі. Алға ұмтылуды үйретті. Баскетбол менің өмірімнің ажырамас бөлігі, онсыз мен өмір сүре алмаймын. Демалыс күндері мен үнемі ойындарды көремін, жұмыс күндері жаттығып, дағдыларымды дамытамын. Баскетболды тастамауға және осымен тоқтап қалмауға тырысып жатырмын!
- Алдыңа қандай мақсаттар қоясыз?
- Клубтық деңгейде де, ұлттық құрама ойыншысы ретінде де жетістікке жету. Мен әрқашан финалға жетуді, ең жоғары марапаттарға ие болуды мақсат етемін. Ең бастысы - командаға кез-келген позицияда үлкен жетістік әкелуді мақсат етемін!
- Сіз кімді үлгі тұтасыз?
- Менің ата-анам. Әкем мен анам. Олар ұзақ жылдар бойы мектепте ұстаздық етті. Қалада оларды көбі жақын таниды. Өйткені олар көптеген шәкірт тәрбиеледі. Олар туралы көп адамдар жылы ілтипат білдіріп жатады. Сондықтан олар мен үшін әрқашан үлгі болып қала береді.
- Кәсіби мансапта алғашқы қадамдарын енді ғана жасап жатқан баскетболшылардың жас буынына қандай кеңес бересіз?
- Мен баскетболшылардың жас буынына алдыға қарай көбірек ұмтылуды айтар едім. Ең бастысы балалық шақтан мінезді дамыту керек. Егер шымыр мінез болмаса, онсыз баскетболда жүрудің қажеті жоқ екеніне сенімдімін. Бізге мінез бен алға ұмтылыс, үнемі дамып отыру керек. Күн сайын, сағат сайын баскетболды қараңыздар. Өз өзіңді жетілдіріп отыру қажет. Жаттықтырушылардан кеңес сұрауға қорықпаңыздар. Сонда ғана қарқынды даму болады.
- Бүгінгі таңда еліміздегі баскетболдың жағдайын қалай бағалайсыз?
- Қазіргі таңда Қазақстанда баскетболдың жағдайы жаман емес. Бірақ менің ойымша, барлық спорт түрлері, атап айтқанда баскетбол да жандануды қажет етеді. Егер біз бәріміз жақсы жұмыс істейтін болсақ, біздің елде баскетболдың танымалдығы одан әрі артады. Сондай-ақ, ойыншылардың деңгейі де көтеріледі. Ең алдымен, жақсы инфрақұрылым болғанын қалаймын. Бұл клубтарға арналған залдар. Клубтардың қосалқы командалары. Бірақ біз бәрі қаржыландыруға келіп тірелетінің білеміз. Бәріміз бірдей өсіп, дамуымыз үшін барлық өңірлерде қаржыландырудың бірдей болғанын қалаймын. Әрине, мен негізінен жергілікті ойыншыларға назар аударғанын қалаймын. Бірақ легионерлерсіз болмайды. Олардың арқасында біздің елімізде баскетбол деңгейі артып келеді. Легионерлер келген кезде біздің ойындарға жанкүйерлер тарапынан да, еліміздің басқа да баскетболшылары тарапынан да үлкен қызығушылық пайда болады. Біз олардан әлдеқайда үздік болуға тырысамыз! Сондықтан мұнда бәрі өзара байланысты.
- Қараша айында Австралия мен Жапонияға қарсы өтетін екі ойынға дайындық қалай?
- Бұл ойындарда ең бастысы бізге жеңіс керек. Басқа амал жоқ! Бізде 4 ойын қалды, олардың кем дегенде 1-2 ұтып алуымыз керек. Тиісінше, артқа шегінерге жол жоқ, тек алға қарай ұмтылуымыз қажет. Жеңіс ауадай қажет. Менің ойымша, бұл ойлар бүкіл командада мен бапкерлер құрамы да, Федерацияны да мазалап жүр. Біз әлем чемпионатына қатыса аламыз, бұған дейін біз оған соншалықты жақын болған емеспіз. Біз команда ретінде жанкүйерлерімізді жеңіспен қуанту үшін бар күшімізді саламыз.
Ұлттық баскетбол федерациясының атынан Шаим Қуановқа сұхбаты үшін үлкен алғысымызды білдіреміз! Сізге мықты денсаулық тілейміз. Бізді жетістіктеріңізбен қуанта беріңіздер!
Ұлттық құрамаға көрсеткен қолдауы мен көмегі үшін ҚР мәдениет және спорт министрлігіне, Спорт және дене шынықтыру істері комитетінің спортты дамыту дирекциясына, Ұлттық Олимпиада комитетіне, "Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қорына, "Sport Qory" туризм және спорт индустриясын қолдау қорына, Нұр-Сұлтан қаласының әкімдігіне алғысымызды білдіреміз.
Біздің сайттағы жаңалықтарды оқып, қазақстандық баскетболға қатысты барлық шаралар туралы хабардар болыңыздар. Instagram, Facebook, Vkontakte әлеуметтік желілері мен YouTube арнамызға жазылыңыздар.
15.04.2024
12.04.2024
10.04.2024
10.04.2024
10.04.2024
